25 Ağustos 2014 Pazartesi

Sevdakâr ÇELİK'in çizgisiyle (17.09.2011 ) Panait ISTRATI_ (Yaşamı ve Yapıtları)

Sevdakâr  ÇELİK'in çizgisiyle Panait ISTRATI_ 17.09.2011-

Panait ISTRATI 

Yaşamı ve Yapıtları

Fransızca yazan Romanyalı yazar (İbrail, 1884- Bükreş, 1935). Çamaşırcı bir kadınla Yunanlı bir ka­çakçının oğlu olan Panait İstrati, bir yaşındayken babasını yitirdi. Büyük özverilerde bulunan annesi tarafın­dan yetiştirilip temel bir eğitim gördü.
On altı yaşında badanacılık yapmaya başladı; bu sıralarda tanıdığı Rus genci Mihail Kazanski’yle birlikte dokuz yıl süreyle, Romanya’dan Mısır’a ka­dar çeşitli ülkelerde başıboş bir ya­şam sürdü. Arkadaşının ölümü onu son derece etkiledi. Gönülden toplumcu
ve bir bohem olan Panait Istrati başıboş bir yaşam sür­dürürken maddi açıdan da büyük bir yoksulluk çekti. 
...1916′da kendi kendine Fransızca öğ­renmeye
başladı. 1921′de Nice’de son veremediği yalnızlığının etkisiyle, gırt­lağını keserek, kendini öldürmeyi de­nedi. Bu üzücü olaydan sonra Fran­sız yazan Romain Rolland’m önerile­ri üstüne yazmaya koyuldu ve Kira Kiralina (1924) adlı yapıtıyla edebiyat çevrelerinde adını duyurdu.
1928′de gittiği S.S.C.B’nden derin bir düşkırıklığıyla döndü. Vers l’autre flamme (Öbür Ateşe Doğru, 1929) adlı Sovyet karşıtı bir yergisinin yayımlan­ması üstüne, eski dostlarının şiddetli saldırılarıyla karşılaştı. Bir köşeye çe­kildiği Bükreş’te, üçüncü eşinin yanın­da veremden öldü.

SANAT ANLAYIŞI
Kırk yaşında ve anadili olmayan bir dilde yazmaya başlayan Panait İstrati hiçbir zaman kendini tam anlamıyla bir yazar olarak görmedi. Dostluk, sevgi, doğrudan yaşam deneyi onun için yazılı yapıttan her zaman daha önemliydi; çünkü yazılı yapıtı, sözlü anlatım yeteneğini bütünüyle yansıt­maya yetecek güçte görmüyordu. Ger­çekten de İstrati’nin sanatı, içten ge­len, yapaylıktan uzak ve sözlü dilin doğrudan aktarımına dayanan bir sa­nattır. Bu özellikleriyle de, bazı edebiyat eleştirmenlerine göre, Binbir Gece Masalları’nın üslubunu çağ­rıştırır.
İstrati’nin hareketli, sıradan olay ve basit insanlarla dolu yapıtları her şey­den önce yaşama sevgiyle bağlı bir in­san, bir dost düşkününü, içinde kar­deşlik özlemi taşıyan, doğduğu çevre­den kopmuş bir bireyi yansıtır. Pana­it İstrati’nin dilimize çevrilmiş yapıt­ları arasında özellikle şunları sayabi­liriz: Kodin; Sokak Kızı; Hayat Yolla­rında; Kira Kiralina; Uşak; Angel Da­yı; Akdeniz; Baragan’m Dikenleri; Perhnutter Ailesi; Sünger Avcısı; Minka Abla
 

Hiç yorum yok: